วันแห่งความหลากหลายทางชีวภาพโลก (International Day of Biological Diversity)

วันความหลากหลายทางชีวภาพสากลซึ่งจัดขึ้นทุกปีในวันที่ 22 พฤษภาคม มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มความเข้าใจและความตระหนักรู้เกี่ยวกับปัญหาความหลากหลายทางชีวภาพ แม้ว่าเดิมทีจะมีการเฉลิมฉลองในช่วงปลายเดือนธันวาคม แต่ต่อมาสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติได้ตัดสินใจย้ายวันดังกล่าวเป็นวันที่ 22 พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันรำลึกถึงการรับรองอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (CBD) ในปี 1992

ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นโครงสร้างที่มีชีวิตของโลกของเรา ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นรากฐานของความเป็นอยู่ที่ดีของมนุษย์ในปัจจุบันและอนาคต และการเสื่อมถอยอย่างรวดเร็วของความหลากหลายทางชีวภาพยังคุกคามทั้งธรรมชาติและมนุษย์ด้วย จากการประเมินระดับโลกล่าสุดโดยแพลตฟอร์มนโยบายวิทยาศาสตร์ระหว่างรัฐบาลว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพและบริการของระบบนิเวศ (IPBES) พบว่ากิจกรรมของมนุษย์เป็นสาเหตุของการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพในอัตราที่ไม่เคยมีมาก่อน อย่างไรก็ตาม การประเมินดังกล่าวยังระบุด้วยว่ามีวิธีแก้ไขอยู่ และยังไม่สายเกินไปที่จะลงมือทำ
 

ความสำคัญของความหลากหลายทางชีวภาพ
นักวิทยาศาสตร์ประเมินว่าในปัจจุบันมีพืชและสัตว์อาศัยอยู่บนโลกอย่างน้อย 8 ล้านสายพันธุ์ รวมถึงมนุษย์ด้วย ระบบนิเวศที่สิ่งมีชีวิตเหล่านี้อาศัยอยู่นั้นมีความซับซ้อนอย่างเหลือเชื่อ และระบบนิเวศแต่ละส่วนล้วนขึ้นอยู่กับสิ่งมีชีวิตอื่นเหมือนจิ๊กซอว์ มนุษย์ต้องพึ่งพาระบบนิเวศและพึ่งพาเครือข่ายที่เชื่อมโยงกันของพืช สัตว์ และผู้คน อย่างไรก็ตาม กิจกรรมของมนุษย์ส่งผลกระทบอย่างมากต่อระบบนิเวศ เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มนุษย์สร้างขึ้น มลพิษ และการสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัย หากกำจัดสิ่งมีชีวิตเพียงชนิดเดียวอันเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มลพิษ การสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัย หรือปัจจัยทางธรรมชาติหรือที่มนุษย์สร้างขึ้นอื่นๆ ก็สามารถเกิดผลกระทบแบบโดมิโนได้ ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อระบบนิเวศทั้งหมด

ความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศที่มีสุขภาพดีมีความจำเป็นต่อสังคมมนุษย์ในหลายๆ ด้าน ประมาณครึ่งหนึ่งของ GDP ของโลกซึ่งมีมูลค่าประมาณ 44 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ ขึ้นอยู่กับทรัพยากรธรรมชาติ ในขณะที่ธรรมชาติให้บริการมูลค่าอย่างน้อย 125 ล้านล้านเหรียญสหรัฐต่อปีธรรมชาติยังปกป้องสุขภาพของเราในหลายๆ ด้าน ดังที่การระบาดใหญ่ในปัจจุบันแสดงให้เห็น ผลกระทบเชิงลบที่เพิ่มมากขึ้นของกิจกรรมของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อมคุกคามสุขภาพของมนุษย์และระบบนิเวศอย่างรุนแรงยิ่งไปกว่านั้น ผู้รายงานพิเศษของสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมได้ชี้ให้เห็นในรายงานล่าสุด ของเขา ว่า การเสื่อมโทรมของระบบนิเวศและการลดลงของความหลากหลายทางชีวภาพกำลังคุกคามสิทธิในการมีชีวิต สุขภาพ อาหาร สิ่งแวดล้อมที่มีสุขภาพดี น้ำ มาตรฐานการครองชีพที่เหมาะสม และวัฒนธรรม

ผลกระทบเชิงลบของมนุษย์ต่อความหลากหลายทางชีวภาพได้เพิ่มสูงขึ้นอย่างไม่เคยมีมาก่อน สิ่งแวดล้อมบนบกประมาณ 75% และสิ่งแวดล้อมทางทะเล 66% ได้รับการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญจากการกระทำของมนุษย์ปัจจุบันสัตว์และพืชประมาณ 1 ล้านสายพันธุ์กำลังตกอยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์โดยรวมแล้ว แนวโน้มเชิงลบในปัจจุบันของความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศกำลังบั่นทอนความก้าวหน้าในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) ปัจจัยหลักที่ขับเคลื่อนการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพในระดับโลก ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สปีชีส์รุกราน การใช้ทรัพยากรธรรมชาติมากเกินไป มลพิษ และการขยายตัวของเมือง หากขาดการดำเนินการที่รวดเร็วและทะเยอทะยานเพื่อย้อนกลับแนวโน้มเหล่านี้และปกป้องธรรมชาติ เราก็เสี่ยงที่จะล้มเหลวในการบรรลุวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนในปี 2030