วันอาสารักษาดินแดน

วันอาสารักษาดินแดน อีกหนึ่งวันสำคัญที่ชาวไทยจะร่วมกันรำลึกถึงความกล้าหาญของหน่วยพลเรือนอาสา ผู้เสียสละเพื่อบ้านเมืองทั้งในภาวะปกติและภาวะสงคราม

ที่มาของวันอาสารักษาดินแดน

เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2497 ได้มีการออกพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน โดยให้อยู่ในความรับผิดชอบของกระทรวงมหาดไทย พระราชบัญญัติฉบับนี้มีผลบังคับใช้ทั่วประเทศ ในวัน 10 กุมภาพันธ์ จึงได้มีการกำหนดให้เป็นวันอาสารักษาดินแดนเป็นประจำทุกปี

วันรักษาดินแดนในประเทศไทย

กองอาสารักษาดินแดน หรือ อส. เป็นกำลังกึ่งทหารเพื่อสำรองไว้ช่วยเหลือประชาชนและประเทศชาติ เป็นกำลังสำรองของฝ่ายทหารเมื่อมีการร้องขอทั้งในยามปกติและยามศึกสงคราม โดยการรับสมัครราษฎรที่สมัครใจเข้ามาเป็นสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยเป็นประธานกรรมการและผู้บัญชาการโดยตำแหน่ง หลักการสำคัญของกองอาสารักษาดินแดน คือ การจัดเตรียมกองกำลังสำรองไว้ช่วยเหลือประชาชนและประเทศชาติ ทั้งยามปกติและยามสงคราม
เพราะมีรูปแบบและระบบการจัดการที่ชัดเจนมากขึ้น จึงถือเอาวันที่ 1o กุมภาพันธ์ เป็นวันคล้ายวันสถาปนากองอาสารักษาดินแดน ซึ่งในปี พ.ศ.2497 ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ.2497 ในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2497 เป็นผลให้เกิดกิจการด้านพลเรือนอาสา โดยมอบหมายให้ กระทรวงมหาดไทย เป็นผู้ดำเนินการ ซึ่งในสมัยรัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงครามได้มีแนวคิดในการจัดตั้งหน่วยพลเรือนอาสา โดยได้ออกพระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่คนไทยในเวลารบพ.ศ.2481และพระราชบัญญัติให้อำนาจในการเตรียมการป้องกันประเทศพ.ศ.2484 เพื่อให้การฝึกอบรมคนไทยให้รู้จักหน้าที่ในการป้องกันรักษาประเทศชาติในยามศึกสงคราม

วันที่ใช้จัดกิจกรรม วันอาสารักษาดินแดน

วันที่ 10 กุมภาพันธ์ ของทุกปี ถือเป็นวันคล้ายวันสถาปนากองอาสารักษาดินแดน ซึ่งเป็นวันที่ใช้ในการจัดงาน

กิจกรรมวันอาสารักษาดินแดน

เมื่อถึงวันอาสารักษาดินแดนของทุก ๆ ปี นอกจากการร่วมรำลึกถึงเหล่าผู้เสียสละที่จากไปแล้ว ทางกองอาสารักษาดินแดนในแต่ละจังหวัด จะมีการจัดกิจกรรมที่คล้ายคลึงกัน ซึ่งการปกป้องประเทศชาติเป็นหน้าที่ของประชาชนทุกคน แต่หากแต่ประชาชนทุกหมู่เหล่าไม่ได้รับการฝึกอบรมความรู้ ความสามารถ ก็จะไม่สามารถปกป้องประเทศชาติได้เท่าที่ควร การจัดกิจกรรมขึ้นในวันอาสารักษาดินแดนก็เพื่อ ร่วมรำลึกถึงเหล่า อส. ผู้เสียสละที่จากไปนั่นเอง
การร่วมพิธีชุมนุม
การร่วมพิธีชุมนุมของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่ ซึ่งจะทำกันทุกวันที่ 1o กุมภาพันธ์ ของทุกปี ซึ่ง นอกจากจะมีการชุมนุมแล้ว ยังมีพิธีการร่วมกันกล่าวคำปฏิญาณ ของเหล่าผู้กล้า ที่สมัครใจรับใช้ชาติ ไม่ว่ายามสงบหรือยามสงครามนั่นเอง
รายงานผลการปฏิบัติงาน
เมื่อมีการประชุมหรือชุมนุม จะมีการนำเสนอการรายงานผลการปฏิบัติงานของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดนด้านต่าง ๆ ในปีที่ผ่านมา ซึ่งจะมีการจัดงานในแต่ละจังหวัด โดยการรายงานผลการปฏิบัติงาน ที่ผ่านมาจะช่วยให้เห็นปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น และจำได้ปรึกษาหารือ เพื่อหาหนทางแก้ไขต่อไป
พิธีมอบประกาศนียบัตร
การมอบประกาศนียบัตรแก่กองร้อยอาสารักษาดินแดนที่มีผลงานดีเด่น ซึ่งจะมอบให้กับผู้ที่มีผลงานโดดเด่น และทำประโยชน์เพื่อสังคมโดยไม่คิดถึงประโยชน์ส่วนตัว ถือเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจ เพื่อที่จะได้มีผู้ที่มีผลงานในปีต่อๆไป
มอบเงินทุนการศึกษาแก่บุตรสมาชิก
เพราะการเป็นอาสาสมัครรักษาดินแดนนั้น ผู้ที่เข้าร่วม ล้วนแต่มีความสมัครใจ การมอบเงินหรือทุนการศึกษาให้กับบุตร สมาชิก ถือว่าเป็นการช่วยเหลืออีกหนึ่งทาง และเป็นผลตอบแทนที่เหล่าสมาชิกได้ช่วยกัน ดูแล ปกป้อง รักษาบ้านเมืองให้สงบ
นอกจากนี้ในวันอาสารักษาดินแดน ยังเปิดบริการให้ความรู้กับประชาชนในด้านต่าง ๆ ซึ่งจะเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ รวมถึงการสอดส่องดูแล เป็นหูเป็นตาแทน ซึ่งจะทำให้ทุกคนได้ร่วมกันช่วยปกป้องผืนแผ่นดินไทยด้วยกันนั่นเอง

บทบาทและหน้าที่ ของอาสารักษาดินแดน

กองอาสารักษาดินแดน (อส.) เป็นกองกำลังอาสาสมัครสำรองทั้งหญิงและชาย ไว้ช่วยเหลือประชาชนและประเทศชาติ ทั้งในยามปกติและยามศึกสงคราม ภายใต้สังกัดกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ซึ่งพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ.2497 ได้กำหนดบทบาทภารกิจของสมาชิก อส.ไว้ตามนี้
บรรเทาภัยที่เกิดจากธรรมชาติ
หน้าที่ของอาสารักษาดินแดน นอกจากจะช่วยสอดส่องดูแลความสงบ เรียบร้อยของชาติบ้านเมืองแล้ว ยังป้องกันการกระทำของข้าศึก และช่วยบรรเทาภัยที่เกิดจากธรรมชาติอีกด้วย ซึ่งหากมีเหตุการณ์หรือภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น น้ำท่วม ไฟไหม้ การช่วยเหลือจึงเป็นไปตามหน้าที่และความรับผิดชอบ
รักษาความสงบ
กลุ่มอาสาสมัครจะทำหน้าที่ตำรวจรักษาความสงบภายในท้องที่ร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ ซึ่งแม้จะไม่มีอำนาจเท่าเทียมเหมือนกับตำรวจ แต่ก็สามารถทำหน้าที่ ดูแล รักษาความสงบของบ้านเมืองได้เช่นกัน นอกจากนี้ ยังช่วยรักษาสถานที่สำคัญและ การคมนาคม เช่นอำนวยความสะดวกในเรื่องของการจราจร บนท้องถนนที่มีรถเข้าออกเป็นจำนวนมาก ซึ่งจะทำให้การจราจรดีขึ้น ผู้ขับขี่รถยนต์ และคนเดินถนนปลอดภัยขึ้น
ป้องกันการจารกรรม รับฟังและรายงานข่าว
สมาชิก อส. สามารถเป็นกำลังสำรองส่วนหนึ่งที่พร้อมจะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อจำเป็น ภารกิจในปัจจุบันที่ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลและกระทรวงมหาดไทย ซึ่งนอกจากจะช่วยเหลือตำรวจแล้ว ยังทำความช่วยเหลือให้ความสะดวกแก่ ฝ่ายทหารตามที่ทหารต้องการและตัดทอนกำลังข้าศึกอีกด้วย