"กระวาน" เครื่องเทศที่มีเสน่ห์

"กระวาน" เครื่องเทศที่มีเสน่ห์

เครื่องเทศ นับว่าเป็นพืชที่มีเสน่ห์มากชนิดหนึ่ง ที่ชาวยุโรปหรือชาวฝรั่งชื่นชอบมากตั้งแต่โบราณมาแล้ว ที่นักเดินเรือชาวฝรั่งจะแล่นเรือมาทางตะวันออกคือประเทศทางทวีปเอเชีย เพื่อมาหาเครื่องเทศนำกลับไปประเทศของตัวเอง

กระวาน เป็นเครื่องเทศชนิดหนึ่งที่เป็นที่นิยมของชาติตะวันตกกันมากตั้งสมัยโบราณมาแล้ว ก่อนที่จะพูดถึงคุณประโยชน์ต่าง ๆ ของกระวานนะ เรามาทำความรู้จักกระวานกันก่อน กระวาน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า อะโมมัม เครอวานฮ์ (Amomum krervanh Pierre) จัดเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า เหง้า ก้านใบที่มีลักษณะเป็นกาบหุ้มซ้อนกันแน่นหนาแข็งแรง มีความสูงประมาณ 3 เมตร ใบเรียงสลับกัน แผ่นใบเรียวแหลม ใบยาวประมาณ 12 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ดอกกระวาน เจริญออกมาจากส่วนเหง้าใต้ดิน โผล่ขึ้นมาเหนือพื้นดินเป็นช่อ กลีบดอกสีเหลืองอ่อน ผลมีลักษณะกลมเป็นพวง เปลือกผิวเกลี้ยง เป็นพู ๆ มีสีออกนวล ๆ ผลกระวานจะแก่ช่วงเดือนสิงหาคม – พฤศจิกายน เมล็ดกระวานมีขนาดเล็กสีน้ำตาลแก่ มีจำนวนมาก ทั้งผลและเมล็ดมีกลิ่นหอมคล้ายกับการบูร ช่วงเวลาที่ออกดอกจนผลแก่ใช้เวลาประมาณ 5 เดือน กระวานออกดอกให้ผลผลิตเพียงครั้งเดียว แล้วก็จะตายไป เช่นเดียวกับต้นกล้วย ต้นไผ่ แต่หน่อใหม่ก็จะเจริญโผล่ขึ้นมาแทนและเจริญให้ผลผลิตใหม่ต่อไปอีก

การใช้ประโยชน์ของกระวาน แบ่งออกเป็น 2 อย่างคือ
1. ใช้ในการประกอบอาหาร นำผลกระวานที่แก่จัดไปตากแห้ง เพื่อใช้เป็นเครื่องเทศครับ ใส่ในน้ำพริกแกงเผ็ด แกงมัสมั่น ฯลฯ ใช้แต่งกลิ่นและสีของอาหารหลายชนิด เช่น ใส่ในเหล้า ขนมปัง เค้ก คุ้กกี้ แฮม ๆ ส่วนผลอ่อนและหน่ออ่อนรับประทานแบบผัก
2. การใช้ประโยชน์ทางยา กระวานมีสรรพคุณทางสมุนไพรได้ทุก ๆ ส่วน ทั้งราก ลำต้น หน่อ เปลือกลำต้น แก่นของลำต้น ใบ ผลแก่ เมล็ด เหง้าอ่อน ใช้แก้ท้องอืด แน่น จุก เสียด ขับเสมหะ รักษาโรคผิวหนัง แก้ลม ท้องเสีย ฯลฯ

กระวาน มีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีกลิ่นหอม ประกอบด้วย การบูร (Camphor) ไพนิน (Pinene) ไลโมนีน (Limonene) เมอร์ซีน (Myrcene) กระวานที่ปลูกที่จังหวัด จันทบุรี ถือว่าเป็นกระวานที่มีคุณภาพดีที่สุดในประเทศไทย จึงเป็นที่ต้องการของตลาด ทั้งในและต่างประเทศมาก ราคาสูงกว่ากระวาน จากแหล่งอื่น ๆ เป็นสิ่งที่น่าภาคภูมิใจของชาวจังหวัดจันทบุรี จริงๆ กระวานมีคุณค่าทางอาหารสูงประกอบด้วยสารอาหารและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น

กระวานส่วนที่กินได้ 100 กรัม *
ให้พลังงาน 254.0 กิโลแคลอรี
โปรตีน 9.5 กรัม
ไขมัน 6.3 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 39.7 กรัม
แคลเซี่ยม 16.0 กรัม
ฟอสฟอรัส 23.0 มิลลิกรัม
เหล็ก 12.6 มิลลิกรัม

แหล่งที่มา https://www.scimath.org/article-biology/item/495-amomum-krervanh-pierre